Ter overweging vooraf
Leraren weten veel over leren en hoe ze dit kunnen realiseren. Helaas wordt deze deskundigheid onvoldoende toegepast als het hun eigen professioneel leren betreft. Voor onze leerlingen vinden we het evident dat we beschikken over o.m. een duidelijk en geordend curriculum dat de leerdoelen beschrijft, formatieve evaluaties om de vorderingen van leerlingen vast te stellen en passend te remediëren bij tekorten, scaffolding, begeleiding en oefenen van de aangeleerde vaardigheden, feedback om de volgende leertaken aan te vatten.
Leraar worden en blijven is een continuüm dat doorgaat na de initiële lerarenopleiding. Het omvat mentorschap voor beginnende leraren, betrokkenheid bij onderzoek, verdieping van vakinhoud en vakdidactiek en andere activiteiten die de effectiviteit van leraren verbeteren.
Een mogelijke strategie voor aanpak van de professionalisering van leraren
Op welke gebieden van professionele ontwikkeling moeten we ons als leraren concentreren om de meeste impact op onze leerlingen te hebben? Cambridge International werkte samen met Evidence Based Education (een Britse onderzoeksorganisatie) om de Great Teaching Toolkit te produceren. Het rapport, uitgebracht op 17 juni 2020, heeft tot doel leraren te helpen bij het identificeren van de competenties waaraan zij kunnen werken in hun eigen professionele ontwikkeling en die de meeste impact zullen hebben op de leerresultaten van hun leerlingen. We weten al dat de kwaliteit van het onderwijs een groot verschil kan maken voor de manier waarop studenten leren en hoe ze presteren bij beoordelingen. Maar hoe identificeren leraren wat echt werkt? Prof. Rob Coe en zijn team bij Evidence Based Education hebben honderden onderzoeken onderzocht over het verband tussen de prestaties van leraren en de resultaten van leerlingen. In dit rapport belichten zij de gemeenschappelijke gebieden waarvan over de hele wereld is bewezen dat ze het potentieel hebben om het leren te transformeren.
Het gehele rapport (PDF, 2MB) of afzonderlijke hoofdstukken downloaden: https://www.cambridgeinternational.org/Images/584543-great-teaching-toolkit-evidence-review.pdf
In oktober 2020 modereerde Paul Ellis, hoofd Teaching & Learning Strategy van Cambridge International twee webinars met prof. Rob Coe over de Great Teaching Toolkit – Evidence Review. Met de webinars geven docenten van Cambridge International meer inzicht in de bevindingen van de Review en tips over hoe zij de bevindingen kunnen integreren in hun professionele ontwikkeling. Zie: https://www.youtube.com/watch?v=dYQOrj0R74s&feature=youtu.be Presentaties bij de webinars: https://mcusercontent.com/af6c7773efd0a10e9e916b8fd/files/a0d03387-dba8-4a43-95a6-822e12d8e9e8/EBE_presentation_FINAL.pdf
In ‘Great Teaching Toolkit’ worden vier prioriteiten geïdentificeerd voor leraren om het leerrendement van hun leerlingen te optimaliseren.
- kennis en inzicht van de leerinhouden die worden onderwezen en hoe deze het beste worden aangeleerd
- een ondersteunende leeromgeving creëren
- zet in op een klasmanagement zodat de leerkansen maximaliseren
- presenteer inhoud, activiteiten en interacties die het denken van de leerlingen activeert
Deze prioriteiten worden in de Toolkit geconcretiseerd. Er wordt zeker niet gepretendeerd dat de complexiteit van het onderwijzen kan gereduceerd worden tot een set van instructietechnieken. Er is wel voldoende evidentie voor de beste weg naar expertise en hierbij ligt de nadruk op het ontwikkelen van competenties, begeleid met formatieve feedback in een ondersteunende professionele leeromgeving.
De voorliggende Toolkit is een eerste stap in een ambitieus project om een Toolkit te ontwikkelen die:
- Op maat is van elke leraar en bijv. is afgestemd op de leeftijdsgroep en de vakken die onderwezen worden, de schoolcontext en leerlingkenmerken, het huidige competentieprofiel van de leraar…
- Instrumenten bevat voor formatieve en actiegerichte feedback om leraren te helpen hun focus te richten op hun leren, hun impact te evalueren en hun professionele ontwikkeling op te volgen.
- Netwerken coördineren voor collegiale ondersteuning als voor ondersteuning door experten. Kennis en ervaring delen over de meest effectieve praktijken.
Concretisering van de prioriteiten uit de Great Teaching Toolkit
Als smaakmaker geven we een samenvattend overzicht van de elementen die elke dimensie concreter maakt. In de Toolkit wordt bij elke dimensie een overzicht gegeven van evidence based research waarop de auteurs steunen.
De kern van de Great Teaching Toolkit is dit model voor krachtig onderwijs. De Toolkit omvat docentencursussen en richtinggevende programma’s die rechtstreeks verband houden met de 4 dimensies en 17 elementen van het model. De cursussen en programma’s, die online worden gegeven, omvatten allemaal activiteiten om pedagogische benaderingen in de context van de cursist te plannen, implementeren en evalueren.
De instrumenten in de Toolkit hebben de vorm van studentenenquêtes. Deze instrumenten zijn ontworpen door prof. Rob Coe en uitgetest in scholen. Ze zijn eenvoudig te beheren en geven docenten toegankelijke en bruikbare feedback over hun praktijk. Leerlingen reageren op vragen over hun ervaringen in de klas op elk van de vier dimensies van het onderwijsmodel.
De website https://evidencebased.education/element-videos/ stelt tal van bronnen beschikbaar om gratis te downloaden als kennismaking met het betalend professionaliseringstraject.
Ter herinnering
In een recent bericht hebben we het reeds gehad over de tegenstelling tussen de aanhangers van de directe instructie versus het constructivisme. (zie: https://www.interactum.be/rosenshines-principles-of-instruction/ ). Het is duidelijk dat het project ‘Great Teaching Toolkit’ in het V.K. behoort tot de aanhangers van de directe instructie. Het is volgens Claxton (2021) een mythe dat ‘teaching is straightforward, and there is one right way to do it. This recipe is called ‘Best Practice’ or ‘What works’. There is much misguided searching for ‘what works’ these days. And there is a small but vocal group busy lobbying for the idea that the only thing that ‘works’ is something called direct instruction in a knowledge-rich curriculum’.
Zie: G. Claxton (2021), The future of teaching and the myths that hold it back. Routlege, London, p. 13.
Andere gezaghebbende organisaties in het V.K. kiezen voor een meer genuanceerde benadering zoals de Education Endowment Foundation (EED). Deze Britse non-profitorganisatie, publiceerde onlangs de Teaching and Learning Toolkit, een kwalitatief hoogstaand compendium van 30 gemeenschappelijke onderwijsstrategieën of structurele veranderingen, variërend van metacognitie tot één-op-één begeleiding tot het verlengen van de schooldag. Voor elke strategie doorzochten deskundigen het onderzoek – waarbij in de meeste gevallen honderden onderzoeken werden geëvalueerd – over impact van elke strategie op de schoolse prestaties (het aantal extra maanden schoolse vooruitgang), het bewijsmateriaal (hoe robuust het empirische bewijsmateriaal is) en de kosten verbonden aan het invoeren van elke strategie.
In het baanbrekende onderzoekstijdschrift ‘Nature’ stelden onderzoekers dat de ‘Teaching and Learning Toolkit’ van EED door meer dan 70 procent van de middelbare schoolleiders in het V.K. gebruikt wordt om weloverwogen beslissingen te nemen over de beste, meest kosteneffectieve programma’s en strategieën die kunnen worden toegepast.
Er bestaan geen wondermiddelen in het onderwijs: wat voor de ene groep studenten werkt, werkt misschien niet voor een andere groep. Maar in deze toolkit gaat het over vier krachtige strategieën die elke leraar zou moeten kennen, plus een paar die nader onderzoek verdienen of overboord moeten worden gegooid. Bovenaan de lijst stonden interventies die gemakkelijk in klaslokalen konden worden geïmplementeerd, zonder dure programma’s aan te schaffen, aanzienlijke personeelswijzigingen door te voeren of de structuur van de schooldag te veranderen. Deze interventies vereisten slechts een bescheiden investering in de opleiding en professionalisering van leraren.
Het betreft: meta-cognitie en zelfregulering, strategieën voor begrijpend lezen, mondelinge taalvaardigheid, samenwerkend leren.
Zie: https://www.edutopia.org/article/research-backed-tools-what-works-in-education/
https://educationendowmentfoundation.org.uk/education-evidence/teaching-learning-toolkit
In de discussies over beter onderwijs voor alle leerlingen en inzetten op kwaliteitsverbetering is de hoeksteen wel de financiering van het onderwijs. In een studie van Harvard University (2016) werd gesteld dat “when it comes to meeting the needs of students, budget decisions serve as a compass. Questions about cost, required teacher training, and the impact of new programs on the health and well-being of teachers represent key dimensions that are often overlooked when evaluating the research on effective education practices.”
Nabeschouwingen
- Er zijn meerdere toolkits beschikbaar die een model aanreiken over leren en onderwijzen. De polarisatie tussen de verschillende visies laten we terzijde. Elke toolkit brengt verdienstelijke strategieën in beeld die meer of minder onderbouwd worden met empirisch onderzoek. Veel belangrijker is dat leraren zich beroepen op hun ervaringsdeskundigheid, kritisch reflecteren over hun pedagogisch-didactisch werk en hun onderwijs verbeteren in functie van hun leerlingengroep. Hierbij is collegiaal overleg en netwerkvorming met collega’s op andere scholen onmisbaar. Professionaliseringstrajecten en interne begeleiding door bijv. een schoolontwikkelaar kunnen dit proces faciliteren en kwaliteitsvol optimaliseren. Om een keuze te maken uit de toolkits kan volgende oude pedagogische wijsheid behulpzaam zijn : ‘Si sapis, sis apis’.
M.a.w. als je wijs bent, wees een bij.
- De ‘Great Teaching Toolkit’ is een verborgen verleider in onderwijsland. Beleidsmakers zijn onder de indruk van de eenvoud en allround benadering van dit project. Het is commercieel doordacht en met een multimediale benadering erg toegankelijk. Professionaliseringstrajecten kunnen bovendien online gebeuren en het model wil de basis bieden voor ‘het’ curriculum van leraren in opleiding. Zowel in Nederland als in Vlaanderen is reeds een aanval ingezet op de lerarenopleidingen en wil de overheid de dalende onderwijskwaliteit, i.c. de resultaten op enkele internationale toetsen, toeschrijven aan falende onderwijsmethoden en aan de lerarenopleidingen. Zo komt de overheid in de verleiding om meer centraal de curricula van de opleidingen te willen aansturen. Erg kort door de bocht en zonder enige blik in de achteruitkijkspiegel… Enkele decennia geleden, in de tijd van de normaalscholen, stuurden de koepels de curricula van de lerarenopleidingen aan. Dit leverde geen betere resultaten op en de onderlinge verschillen tussen de opleidingen waren toen ook groot. De opleidingen zijn wijs en deskundig genoeg om in functie van de decretale basiscompetenties hun opleidingstrajecten vorm te geven. Die deskundigheid is ruim erkend met de opleidingsvisitaties, het praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek, de maatschappelijke dienstverlening en de BanaBa opleidingen. Meer cruciale vragen zijn: wat doet de overheid om de opleidingen toe laten voldoende personeelsomkadering te realiseren zodat ze op een performante wijze hun opdracht kunnen uitvoeren; hoe faciliteert deze overheid de samenwerking tussen inspectie- en begeleidingsdiensten en de opleidingen om oordeelkundig over het kwaliteitsniveau van het onderwijs te relfecteren? Jammer genoeg wordt dit kwaliteitsniveau vaak gereduceerd tot prestatieniveau zoals gemeten met externe toetsen die niet aansluiten op de eindtermen.
Zie: P.A. Kirschner, J. Scheerens (2022), De verbetering van de lerarenopleiding. https://didactiefonline.nl/blog/blonz/de-verbetering-van-de-lerarenopleiding
Greet Decin (2023), De complexe realiteit van leraren opleiden. https://www.ucll.be/nl/nieuws/de-complexe-realiteit-van-leraren-opleiden?fbclid=IwAR0rSMqe9EpF3ykA_Vp9misinm-hGw4VYxLYYjBAeYAmjFTydpjtwUy8t3U
https://news.thomasmore.be/krachtige-lerarenopleidingen-voor-uitstekend-onderwijs#