Ouders en andere opvoeders moeten hun kinderen veel meer zelf laten aanmodderen, vindt de Amerikaanse psycholoog Peter Gray. In zijn boek ‘Free to learn’ wijst hij opvoeders op het belang van vrij spelen.
Psychologe Louise Berkhout is het roerend eens met Gray. Zij observeerde voor haar onderzoek het vrije spel van kinderen in bijna vijftig kleuterklassen. Zij zag dat volwassenen de neiging hebben zich met het spel van kinderen te bemoeien. Zeker ouders kunnen het niet laten zich te bemoeien. ‘Ze zien spel als iets waar kinderen van moeten leren, bijvoorbeeld ‘hoeveel blokken heb je gestapeld?’, of ze denken dat ze kinderen moeten vermaken.’.
Intensief spelen
Dat kinderen niet in staat zijn om zich te vermaken, is een misvatting, weet Berkhout. ‘Bij de één duurt het langer dan bij de ander, maar geen kind blijft met de armen over elkaar zitten. Hoe meer kinderen zich onbespied wanen, hoe intensiever ze spelen. Dat kunnen ze uren volhouden. Maar zodra een volwassene zich ermee bemoeit, is het afgelopen.’
Risico’s
Kinderen vrij spel gunnen, gaat wat Berkhout betreft om vertrouwen. Kinderen die in de gaten worden gehouden, doen uit zichzelf minder gevaarlijke dingen, weet zij. En als ze zich in de nesten werken, moet je het ze gunnen om daar zelf weer uit te komen. ‘Risico’s nemen is niet perse slecht.’
Uit: https://www.kinderopvangtotaal.nl/gun-kinderen-vrij-spel-1510945w/
De titel van het boek van Gray is niet erg origineel. Net vijftig jaar geleden schreef Carl Rogers zijn wereldbefaamd werk ‘Freedom to learn’ (1969). Gray deelt met Rogers het pedagogisch credo dat het kind/de lerende centraal moet staat in opvoeding en onderwijs.
Carl Rogers, Leren in vrijheid. De Toorts, Haarlem, 1971 (Nederlandse vertaling).
Dr. A.J.M. Vossen schreef de inleiding tot de Nederlandse vertaling van Freedom to learn. Wat vijftig jaar geleden werd geschreven klinkt nog steeds actueel.
“Cultuurfilosofen geven aan dat onze cultuur in progressieve verandering verkeert, hetgeen inhoudt dat er voortdurend pluriformiteit in opvattingen en mogelijkheden zal heersen, maar ook dat de cultuur wezenlijk in verandering zal blijven. De vaste antwoorden van het onderwijs, die in de voorbije cultuur voor een deel efficiënt waren, gaan nu minder op.”
“Discussie, inspraak, voortdurend contact en communicatie is wat leerlingen in allerlei takken van onderwijs vragen; zelfstandig meebepalen van leerproces en leerbeleid staat in het centrum.”
Play is the highest expression of human development in childhood for it alone is the free expression of what is in a child’s soul. Friedrich Froebel
The linchpin of the knowledge-construction process, Jean Piaget believed, is real play, which he defined as actions that are an end in themselves and do not form part of any series of actions imposed by someone else or from outside.