Reeds enkele jaren hebben we in ons webbericht van december aandacht gegeven aan trendwatchers die voortuitblikken op het komende jaar en een selectie presenteren van innovaties en problemen die ze verwachten in de onderwijswereld. Meestal zijn de trends gefocust op e-learning, hybride leren en technologische innovaties. Vooral in de VS nemen verschillende organisaties het voortouw om deze lijstjes samen te stellen. Enkele voorbeelden die een idee geven van het breed scala aan trends voor 2024:
The Future Of Education: 5 eLearning Trends To Keep An Eye On In 2024
7 trends in education to watch in 2024
https://standtogether.org/news/trends-in-education-to-watch/
Top 10 Education Trends in 2024: A Glimpse into the Future
https://moonpreneur.com/blog/education-trends-in-2024/
Specifiek voor het hoger onderwijs is de publicatie 2024 EDUCAUSE Top 10: Institutional Resilience. https://www.educause.edu/research-and-publications/research/top-10-it-issues-technologies-and-trends/2024 Een schematisch overzicht van de Top 10 vind je op: https://www.educause.edu/-/media/files/multimedia/2023/er23133-infographic.pdf
Met ‘7 trends in education to watch in 2024’ richt de nonprofit of filantropische organisatie ‘Stand Together’ de aandacht op trends die het brede onderwijslandschap in de VS omvatten en voor het Vlaamse en Nederlandse onderwijs eveneens herkenbare uitdagingen zijn. Hierbij een bewerkte vertaling van het blogbericht. Een verdere kennismaking met de stichting ‘Stand Together’ is een aanrader voor allen die deze maatschappelijke visie delen: Stand Together’s vision is for a society where every person can realize their potential and live a life of meaning. That is the North Star that guides everything we do.
Zie: https://standtogether.org/about-us/
https://www.youtube.com/watch?v=o2dzr7Trgj4&t=149s
- Teacher retention / Behoud van leraren
In de Verenigde Staten zijn scholen getuige van een alarmerend tempo van lerarenverloop. In Vlaanderen verlaat in het secundair onderwijs bijna 40% van de startende leraren binnen de vijf jaar het beroep en in het basisonderwijs nagenoeg 27%. De potentiële sociale gevolgen van dit probleem zijn verstrekkend. De pandemie heeft de situatie alleen maar verergerd, waardoor er dringend behoefte is aan effectieve oplossingen.
- Burn-out bij leraren aanpakken
Empowered, een non-profit organisatie https://teachempowered.org/about-empowered/ , biedt een verfrissend alternatief voor traditionele lesmethoden. Door middel van ervaringsleren ondersteunt het leraren, waardoor hun effectiviteit wordt vergroot en het risico op burn-out wordt verminderd. Omdat maar liefst 98% van de leraren een verbeterde effectiviteit rapporteert, zou Empowered een game-changer kunnen zijn in de aanpak van burn-out bij leraren. Empowered richt zich op gepersonaliseerde, ervaringsgerichte leermogelijkheden. Het biedt middelen, training en gemeenschapsondersteuning aan leraren in het basis- en secundair onderwijs, waardoor ze geïndividualiseerde, op ervaring gebaseerde leermogelijkheden kunnen bieden. Deze inspirerende aanpak kan aanbevolen worden voor onze pedagogische begeleidingsdiensten of voor schoolinterne ondersteuning in grotere scholengemeenschappen.
- Online leren en kunstmatige intelligentie
De vraag naar online onderwijs groeit. Naarmate de technologie vordert, worden er steeds meer innovatieve, boeiende en effectieve online lesmethoden ontwikkeld. Met de flexibiliteit en toegankelijkheid die het biedt, zal online onderwijs in 2024 een belangrijke trend in het onderwijs worden.
Kunstmatige intelligentie (AI) zal het onderwijs radicaal veranderen. AI kan op maat gemaakte leertrajecten voor leerlingen bieden, rekening houdend met hun individuele leerstijlen, tempo en voortgang. Het kan ook administratieve taken automatiseren, waardoor leraren tijd vrijmaken voor zinvollere interacties met leerlingen. Het is een opdracht voor het onderwijsbeleid om een samenwerking tussen het Vlaamse en Nederlandse onderwijs op te zetten zodat op voldoende schaalgrootte AI toepassingen voor het onderwijs kunnen uitgewerkt worden.
- De verschuiving naar niet-traditionele onderwijsmodellen
Wellicht een verrassende trend voor het Vlaamse onderwijs, dat eerder een conservatief centralistisch beleid wil voeren, is in de VS de populariteit van ‘Microscholen’, kleinschalige onderwijsinstellingen die gepersonaliseerde leerervaringen aanbieden. Deze scholen maken vaak gebruik van innovatieve lesmethoden en bieden een meer intieme, gemeenschapsgerichte leeromgeving.
Multi-klaslokaalmodellen, waarbij senior leraren lessen in verschillende klaslokalen leiden, blijken een waardevolle interventie te zijn bij het aanpakken van lerarentekorten. Deze modellen optimaliseren niet alleen het gebruik van hulpbronnen, maar verbeteren ook de leerervaringen van leerlingen door hen toegang te bieden tot ervaren leraren.
- Het streven naar gelijkheid/inclusie in het onderwijs
Het lerarentekort heeft onevenredig grote gevolgen in scholen met een groot aantal leerlingen met een lage SES. Om dit tegen te gaan moeten interventies gericht zijn op het behouden van leraren in locaties/regio’s met veel armoede. Investeringen in ondersteunend personeel, zoals verpleegkundigen, sociaal werkers, leerlingenbegeleiders, onderwijsassistenten, leraren uit het buitengewoon/speciaal onderwijs, kunnen helpen een rechtvaardiger leeromgeving te creëren. Met name in locaties met lage inkomens kunnen deze professionals de extra uitdagingen aanpakken waarmee leerlingen te maken kunnen krijgen, waardoor de gelijkheid in het onderwijs wordt bevorderd.
- De toekomst van leiderschap in het onderwijs
Schoolleiderschap speelt een cruciale rol bij schoolsucces op lange termijn en het behoud van leraren. Schoolleiders melden echter plannen om hun rol in bijna hetzelfde tempo neer te leggen als leraren in de klas. Het aanpakken van de unieke uitdagingen waarmee schoolleiders worden geconfronteerd, is van cruciaal belang voor de toekomst van het onderwijs.
Maatregelen om de tevredenheid en het gevoel van doelbewustheid van schoolleiders te vergroten kunnen bestaan uit het vergroten van de beschikbare tijd voor directies om contact te maken met leerlingen en het bieden van meer steun aan leraren. Dergelijke inspanningen kunnen helpen een bevredigender en productievere werkomgeving voor schoolleiders te creëren, waardoor ze worden aangemoedigd om in hun rol te blijven.
- De rol van de gemeenschap in het onderwijs
Een ondersteunende gemeenschap kan een cruciale rol spelen in de arbeidstevredenheid en het behoud van leraren. Schoolregio’s / scholengemeenschappen moeten een cultuur van wederzijdse steun en samenwerking tussen leraren bevorderen. Zo’n gemeenschap kan emotionele steun bieden, middelen delen en gezamenlijk uitdagingen aanpakken, waardoor de arbeidstevredenheid wordt vergroot en burn-out wordt verminderd.
Gemeenschapspartnerschappen kunnen ook een cruciale rol spelen in het onderwijs. Scholen kunnen samenwerken met lokale bedrijven, non-profitorganisaties en leden van de gemeenschap om de leerervaringen te verbeteren, extra middelen te verstrekken en lokale problemen aan te pakken. Dergelijke partnerschappen kunnen de onderwijsomgeving verrijken en een gevoel van gedeelde verantwoordelijkheid voor het onderwijs binnen de gemeenschap bevorderen.